Orhan GÜLEK
Geçen pazar İtalya’nın Monza şehrine konuk olduk. Monza GP, gerçekten özel yarışlardan biridir. F1 dünyadan silininceye kadar koşulacak bir yarıştır. İtalya’ya gidenler bilirler. Her yerinde iyi bakılmış tarihi binalara sahip, mimari açıdan mucizevi derecede güzel bir ülkedir. Büyülenmemek elde değil. Ancak İtalyanlar sanki yarış arabaları bizim için önemli değil dercesine sade bir pist yapmışlar. Elbette Ferrari gibi ikonik bir yarış markası yaratmış bir milletin böyle düşünmediğini biliyoruz. Hatta tam tersi bir bakış açıları olduğunu Ferrari’nin eski patronu dile getirmişti. Luca Di Montezemelo’nun bir zamanlarki, “Ferrari, İtalya’nın dünyaya bir meydan okumasıdır. Dünyaya, İtalyanların neler yapabileceğini göstermek için varız.” cümlesi aslında her şeyin özeti.
Tifosileri çok büyük bir çoşkuya boğan Ferrari pilotu Charles Leclerc de İtalya GP zaferiyle “Sanki bir halkın tüm özgürlük umutları” başlığımı atmamı sağladı.
Charles Leclerc, Monza’yı karnavala çevirdi
Hollanda GP’sinden sonra Monza GP’si de bir hışımla geçti. İtalya GP öncesi Ferrari’yi sadece yağmurun durdurabileceğini düşünüyordum ve kazanması için manifestlemiştim. Ayrıca yağış olmazsa harika bir yarış seyredeceğiz diye de düşünüyordum. Tüm dileklerim de gerçekleşti:)
Yarış temposunda McLaren önde göründüğü için Tifosiler korkulu bir bekleyiş içindeydi. Hep söylediğimi tekrar söyleyeyim: Rakibinizden “daha hızlı tur derecesine” sahip olmak ile, rakibinizi “geçebilecek hıza sahip olmak” bambaşka konular. Yarış temposunda hızlı olmak çok önemlidir, ancak geçişler çoğunlukla düzlüklerde yapılır. Düzlük hızı da o nedenle önemlidir.
Ferrari, bu hafta sonu gerçekleştirilen yarışta Charles Leclerc’in üstün performansıyla kendi evinde galip gelmeyi başardı.
İtalya Grand Prix’sinde Ferrari, McLaren’a karşı sıkı bir mücadele verdi ve zaferin sadece hızla değil, aynı zamanda stratejiyle de kazanılabileceğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Öyle ki McLaren’ın iki pit-stop stratejisine karşılık tek pit-stop stratejisini uygulayarak Monza’yı adeta karnavala çevirdi.
Leclerc, İtalya GP’de neden geçilmedi?
Leclerc’in geçilmemesinin altında aslında tek bir neden var. O da düşük yere basma kuvvetine sahip olması. Düşük yere basma demek, düşük rüzgar direnci demektir. Akışkanlar mekaniği bize diyor ki: Bir arabanın güç ihtiyacı (P) ile rüzgar direnç katsayısı (Cd) ve arabanın hızı (V) arasında doğrudan ve zıt bir ilişki var. Rüzgar direnci düşük araba hem daha çabuk hızlanır, hem de son hızı daha fazladır. Bu yarışta da rüzgar direncinin azlığı nedeniyle Ferrari’nin hem hızlanması, hem de son hızı daha yüksekti. Antrenmanlarda ve sıralamada Ferrari’nin son hızı, Red Bull ve Mercedes’in 7,2 km/sa üzerindeydi. Bu durum, DRS ve hava koridoru ile aşılmayacak bir sorun değil. Ancak Leclerc’in yeni güç ünitesini korkusuzca açması neticesinde, McLaren rakibine yetişemedi. Leclerc yarıştan sonra, “Paketimiz Monza gibi bir pistte oldukça iyi çalışıyordu..” dedi.
Ferrari lastikleri neden iyi kullandı?
Çünkü sezonun en az viraja sahip pisti Monza. Madem hava ile düşük sürtünmeye sahip olmak bu kadar iyi bir şey, neden Ferrari bu sene bu kadar zorlandı diye soruyorsunuz. Önceki yarış analizlerimde bunu yazmıştım, yeni olanlar için tekrar yazmış olalım. Düşük sürtünmenin olumlu çıktısı yüksek hızlanma değerleri ve yüksek son sürattir. Olumsuz çıktısı ise düşük yere basmadır.
Düşük yere basma kuvveti ise yol tutuşu azalttığı için arabaların viraj hızını düşürüyor. Buna ek olarak bu seneki lastikler ideal ısılara çıkmak için yüksek yere basma kuvveti istiyor. Düşük yere basma nedeniyle yeterli çalışma ısısına çıkamayan lastikler, yeri iyi tutmuyor ve virajlarda kaymaya başlıyor. Bu kayma nedeniyle lastiklerin yüzeyi süratle yanıyor. Yanan yüzeyler nedeniyle yüzeydeki kauçuk kayboluyor, yani lastik tükeniyor ve değişim gerekiyor. Yani mekanizma şöyle:
Düşük yere basma → Düşük yol tutuş → Lastikler üzerinde kayma → Lastik yüzeylerinin yanması → Yanma sonucu kauçuğun bitmesi → Lastik değişimi
Yukarıdaki nedenle Ferrari için en iyi senaryo virajın az olduğu, yere basmanın istenmediği pistlerde yarışmak. Hele bir de aşırı ısınan lastik yüzeylerini serinletecek uzun düzlükler varsa, bal kaymak, sütlü kadayıf oluyor.
Sonuç olarak Ferrari lastikleri iyi kullandı. Çünkü Monza, az sayıda viraja ve bol düzlüğe sahip bir “hız tapınağı”.
Oscar Piastri için üzgünüm
McLaren pilotu Oscar Piastri ikinci sıradan başladığı yarışta ilk turda liderliği takım arkadaşı Lando Norris’ten almıştı. Ancak onu ikinci sıradan takip eden Charles Leclerc, McLaren’ın iki pit-stop stratejisine karşılık tek pit-stop stratejisini uygulayarak Ferrari adına evinde galibiyeti aldı. Böylece Oscar Piastri yarışı ikinci sırada tamamladı.
Piastri yarıştan sonra yaptığı açıklamada, “Acıtıyor. Yalan söylemeyeceğim, çok acıtıyor.” İfadelerini kullandı.
Norris, şampiyonluk olacak
İtalya Grand Prix’sine pole pozisyonundan başlayan Norris ise, beş kırmızı ışık söndüğünde pozisyonunu korumayı başarsa da 4. virajda takım arkadaşının öne geçmesine engel olamadı.
Bu geçişin ardından momentum kaybeden Norris, Ferrari pilotu Charles Leclerc’in de gerisine düşerek 3. sıraya gerilemiş oldu ve McLaren pilotu damalı bayrağı bu pozisyonda geçti.
Norris’in Leclerc gibi biraz şansız bir pilot olduğunu düşünüyorum. Küçük hatalar, büyük kayıplara sebep oluyor. Ama her şeye rağmen sezon sonunda Norris’i şampiyonluk kutlamalarında göreceğimizden çok eminim.
Verstappen mutsuz! Red Bull’da ibre tersine mi döndü?
İtalya GP hafta sonu, şampiyona lideri Verstappen için ideal değildi. Sıralama turlarında pole pozisyonundaki Lando Norris’in 0.315 saniye gerisinde yedinci olan Verstappen, pazar günü damalı bayrağı altıncı sırada geçti. Son dünya şampiyonu, yarışın ardından verdiği demeçte takımın yapması gereken çok şey olduğunu dile getirdi. Verstappen, “Şu anda her iki şampiyonluk da olası görünmüyor. Eğer araçta herhangi bir değişiklik yapmazsak, sezon sonuna kadar her şey kötü olacak.” dedi.
Hamilton, Monza’dan üzgün ayrıldı
Mercedes’den Hamilton ise, altıncı sıradan başladığı yarışta bir sıra yükselerek, çizgiyi beşinci sırada geçti.
Britanya ve Belçika Grand Prix’lerinde zafere ulaşan Mercedes pilotu, Monza’da hayal kırıklığı yaşadı.
Hamilton’ın gelecek yıl Ferrari tulumuyla yarışacağını göz önünü aldığımızda, Leclerc ile yarış kazanması halinde Tifosilerin kutlamasını görmek için şimdiden heyecanlanıyorum.
Magnussen, neden Bakü GP’den men edildi?
Kevin Magnussen hafta sonunu, “Shit weekend” (b.ktan hafta sonu) olarak değerlendirdi. Danimarkalı pilot Pierre Gasly ile 4. virajda temas etti ve bu nedenle on saniye zaman cezası aldı. Bu ceza, Magnussen’in mevcut ceza puanlarına iki puan daha eklenmesine sebep oldu. 12 ceza puanına ulaşan Magnussen’in bir sonraki yarış olan Azerbaycan Grand Prix’sinde yarışmamasına karar verildi.
Öte yandan Pierre Gasly’nin yarış sonrası ise çok centilmence bir harekette bulunduğu ortaya çıktı. Gasly, İtalyan Grand Prix komiserlerine çağrıda bulunarak Kevin Magnussen’in bir yarışlık Formula 1 men cezasının iptal edilmesini talep etti.
Gasly”, Birisi bana 10 saniye ceza aldığını söyledi. Buna biraz şaşırdım çünkü bu sadece tekerlek tekerleğe bir yarıştı, olay sonunda gerçekten hiç zaman kaybetmedim. Umarım bir şekilde bunu geri alabilirler, aksi takdirde kesinlikle haksızlık olur. Magnussen için görevlilerle seve seve konuşurum, gerçekten bu konuda ne yapabileceğime bakacağım.” ifadelerini kullandı.
Formula 1’de sıradaki durak, Azerbaycan GP
Formula 1, iki haftalık ara verecek. Daha sonra Azerbaycan GP için “Rüzgârlı Şehre” yani Bakü’de olacağız.
Bakü, bir şehir pisti olmasına rağmen karakter olarak Monaco’dan farklı yapıda. Daha doğrusu Cidde Monaco arasında konumlanmış gibi. Dört gözle kardeş ülkede yapılacak Formula 1’i bekliyoruz. F1’in en güzel şölenlerinden birini kaçırmayın derim.
Umarım F1, bir gün bizim ülkemize de geri döner…
İyi okumalar
